مبدعان لفظ سینمای متفکر، تفکر را نه در ذات و جوهر فیلم، که در مضامین و عوارض آن می جویند و با این ترتیب، اگر چه من اعتقادات آلفرد هیچکاک را دوست نمی دارم، اما فیلم های او را بیشتر از فیلم های تارکوفسکی، که تفکراتش را درباره تکنولوژی و تمدن غرب بیشتر دوست می دارم، فلسفی می دانم. فلسفه هیچکاک در ذات فیلم های او و کیفیت رابطه ای که با تماشاگر برقرار می کنند وجود دارد. حال آن که تفلسف تارکوفسکی در حد مضمون ظاهری و دیالوگ های فیلم های او توقف کرده است و به عمق نمی رسد. گذشته از آن که فیلم های او، چه از لحاظ داستان پردازی و چه از لحاظ کیفیت ساخت، منقطع از مخاطب و بی اعتنای به او هستند، درست مثل تابلوهای نقاشی مدرن، تئاتر مدرن، رمان مدرن و شعر مدرن.

هنرمند مدرن اصلاً دغدغه مخاطب ندارد و آثارش نوعی حدیث نفس است که تظاهر بیرونی یافته. منتقدان آثار مدرن نیز در جست و جوی رابطه ای قلبی با آثار هنری نیستند و هویت انتزاعی هنر مدرن در اینجا نیز خود را می نمایاند که نقد و بررسی آثار نیز صورتی انتزاعی یافته است. با سپری شدن دوران رمانتیسم، هنر مدرن اعتلای خویش را در انکار صور رمانتیک هنر می جوید و بنا بر این سینمایی که هم چون هنر محض نگریسته می شود نیز منتزع از مردم و به مثابه ثمره یک تلاش فردی، در آخرین مراتب، داستان را نیز انکار می کند و به مجموعه ای از قطعات جدا از هم که ارتباط میان آن ها فقط در تخیل آزاد و سیال کارگردان - سیال ذهن- وجود دارد، مبدل می شود (به یاد آورید فیلم های "آینه" و "نوستالژیا" را).

سید شهیدان اهل قلم، سید مرتضی آوینی